«سفر به قله‌ها» یکی از نخستین تجربیات مرتضی سرهنگی و هدایت‌الله بهبودی در خلق کتاب‌هایی با محوریت روایت روزهای دفاع مقدس است و از بهترین منابع؛ برای مرور گزارش‌های روایی از روزهای جنگ.

محمدصالح سلطانی

شاید همه‌ی اینها دست به دست هم داد تا رهبر انقلاب در حاشیه یکی از دیدارهای‌شان بفرمایند:این کتاب "لشکرخوبان" پر است از اعجاب و عظمت ناگفته‌ی رزمندگان غواص و اطلاعات عملیات جنگ. در ایامی که این کتاب را می‌خواندم بارها و بارها متاثر شدم.

دستگیری در مشهد و تحمل شکنجه‌های سخت و سنگین، انتقال به ساواک تهران، شرح داستان تغییر ایدئولوژی منافقین، تبعید آقا به ایرانشهر و مسافرت وی به آنجا، ورود امام خمینی به کشور، دیدار با امام در مدرسه علوی، آغاز جنگ و مشایعت ایشان با رهبری در خطوط مقدم جبهه، همراهی با آقا در دوران ریاست جمهوری، عملیات مرصاد، رحلت امام خمینی و آغاز دوران رهبری حضرت آقا همگی از مهم‌ترین حوادثی بودند که حاج علی آقای شمقدری در کنار آقا به روایتگری و خاطره‌گویی آن حوادث مهم پرداخته است.

نقطه استراتژیک آسیای میانه
اهمیت کشور افغانستان برای رهبر انقلاب آن‌قدر مهم است که ایشان مسئله‌ی افغانستان را «از نظر ملت‌های مسلمان، یک مسئله‌ی اسلامی» می‌دانند «که به سرنوشت دنیای اسلام و آینده‌ی بین‌الملل اسلامی، ارتباط تام‌وتمامی دارد.» با توجه به بیانات رهبر انقلاب و اهمیت مسائل کشور افغانستان برای ایشان، کتاب «سفیر روشنگری» جهت روشن ساختن دیدگاه‌های رهبر انقلاب درباره‌ی مردم افغانستان تدوین و گردآوری شده است.

صمد که شهید شد، بار همه‌ی سال‌های بعدی هم یکجا اضافه شد روی دوش نحیف قدم‌خیر. حالا او باید در بیست‌وچهار-پنج‌سالگی بار سنگین پنج بچه‌ی قدم‌ونیم‌قد را تا آخر عمر به‌تنهایی به دوش می‌کشید و او مادرانه کشید. روایتش هم مادرانه است. مادرها اصلاً از خود چیزی روایت نمی‌کنند. اصلاً بین آن‌ها و خانواده‌ و پاره‌های وجودشان، خودشان انگار اصلاً وجود ندارند. برای همین هم روایت‌شان بیش از آنکه روایت خودشان باشد، روایتِ بطن رویدادهایی است که در آن جاری شده‌اند؛ درست مثل روایت قدم‌خیر در «دخترِ شینا».

سربازانِ عدالت اجتماعی باید خستگی‌ناپذیر باشند. کسانی که در این راههای طولانی و آرمانهای بزرگ حرکت میکنند، باید خستگی حس نکنند. یک ملت، این‌گونه به سیادت و آقایی و آرمانهای خودش میرسد. هیچ ملتی با تنبلی به سیادت و سعادت نمیرسد. بزرگترین مصیبت برای یک ملت این است که بگوید چون ما نتوانستیم همه‌ی هدفهای خود را تأمین کنیم، پس ولش! نخیر؛ بایستی هدفها را دنبال کرد.

جلال پس از یک سیر طولانی در مکاتب مختلف فکری، سرانجام در «خسی در میقات» آرام می‌گیرد و کشتی طوفان‌زده‌ی خود را در ساحل امن سرزمین وحی به قرار می‌رساند. از این منظر اگر نگاه کنیم، «خسی در میقات» نه فقط یک سفرنامه که یک مانیفست است؛ بیانیه‌ی هنرمندانه‌ی مردی که اسلام خود را در پناه کعبه، باز می‌یابد.

محمدصالح سلطانی

کتاب «آموزش مصور احکام» مجموعه مسائل و استفتائات از حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای پیرامون احکام عبادات است که با استفاده از تصاویر، جدول و اینفوگرافیک برای نخستین بار روانه‌ی بازار کتاب شد.

کتاب تمدن رضوی ماجرای مبارزه سیاسی پیچیده‌ای است که توسط امام رضا(علیه‌السلام) شکل گرفته است. در کتاب «تمدن رضوی» ابتدا مفاهیمی همچون (چیستی تمدن)، (عناصر اصلی تمدن) و (تمدن اصیل اسلامی) را مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه کتاب پس از توضیح مختصری درباره مفاهیمی همچون «مکتب سیاسی»، «اندیشه سیاسی» و «فرهنگ شیعی» به دل ماجرای ولایت‌عهدی امام رضا(علیه‌السلام) رفته و آن را مورد بررسی قرار داده است.

یک کتابِ خوبِ فراموش‌شده؛ تا جایی که ناشر هم انگیزه‌ای برای توزیع و تجدید چاپش ندارد. سه‌گانه‌ی «پیامبری» نوشته‌ی آقای جلال‌الدین فارسی. با خواندن مجموعه‌ی سه‌جلدی «پیامبری» با یک تیر، سه هدف مهم زده‌اید؛ هم یک دوره تاریخ صدر اسلام را مرور کرده‌اید، هم با ترجمه و مفاهیم آیات قرآن کریم و شأن نزول آیات آشنا شده‌اید و هم مروری بر زندگی و سیره‌ی پیامبر گرامی اسلام از تولد تا رحلت ایشان داشته‌اید.

ما معتقدیم بهترین و کامل‌ترین نقشه‌ هدایت انسان، برنامه‌ای است که خداوند آن را به پیامبر خاتم خود نازل کرده و ایشان آن را به ما رسانده‌اند. از همین رو میتوان محور اصلی کتاب «نام احمد نام جمله انبیاست» را بیان راه سعادت بشر، در طول تاریخ دانست.

ارتشبد حسین فردوست؛ دوست صمیمی‌ای که رضاخان برای پسرش برگزید و او را همراه ولیعهد به سوئیس برای تحصیل در کالج «له‌روزه» فرستاد. فردوست در میان نسل اول و دوم انقلاب آن‌قدر معروف بود که پس از چاپ کتاب خاطراتش، برای خرید آن صف بسته شود و با ۳۱ بار تجدید چاپ و در حدود دویست هزار نسخه، در فهرست کتاب‌های پُرشمارگان قرار بگیرد.

شما بدانید که کتاب «قانون» ابن‌سینا که در پزشکی است، همین ده پانزده سال پیش ـ زمان ریاست‌جمهوری من ـ به فارسی ترجمه شد! بنده دنبال کردم؛ افرادی را مأمور کردم، بعد هم شنیدم یک مترجم خوش‌قلمِ بسیار خوش ذوق کُرد، این را به فارسی ترجمه کرد.

ماجرا از یک روز پاییزی در سال ۱۳۹۱ آغاز ‌شد. آنجا که رضا امیرخانی با مهدی قزلی تماس ‌گرفت و از او ‌خواست با مسئولین کاروانی که قرار است ضریح امام حسین علیه‌السلام را از قم به کربلا ببرد تماس بگیرد. تماس گرفتن و قرار ملاقات گذاشتن همان و با کاروان حسینی برای ثبت رخدادها رفتن هم همان.

«تابستان ۱۳۶۹» شامل چهل خاطره است و در ۳۲۳ صفحه منتشر شده است. این یعنی هر خاطره کمتر از ۱۰ صفحه است و بنابراین، «تابستان ۱۳۶۹» را می‌شود یک کتاب کاملاً خوش‌خوان دانست، کتابی که هر فصلش، یک صحنه‌ی کوتاه اما جانکاه از سختی‌های دوران دفاع مقدس را روایت می‌کند.

این کتاب گزیده‌ای از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره مسائل مختلف مربوط به نهضت حسینی است که از خرداد 1368 تا تیرماه 1390 در محافل و مجالس گوناگون ایراد و در قالب 72 سخن جمع‌آوری شده است.

«خس بی سر و پا» روایتی است از دیده‌بانی که سال‌ها از بالای دکل به ماجرا نگاه میکرده و حالا باز هم قلم روایت را برداشته و قصد دارد از دل ماجرا ببیند و روایت کند. حسام در این سفرنامه، هنوز به شدت در حال و هوای جنگ باقی‌مانده و هر تصویری که میبند برای او یادآور خاطراتی است از جنگ و شبیه‌سازی این دو روایت در کنار هم، سفرنامه حسام را خواندنی‌تر کرده است. سفرنامه‌ای که توانسته با پیوست خاطرات دفاع مقدس با پیاده‌روی اربعین صحنه‌ای دیگر از اربعین را روایت کند.

این کتاب تاریخ نقلی نیست، یعنی صرفاً نیامده تا یک سری از رویدادها را پشت سر هم ردیف کند و به اسم و تاریخ و مکان و ... کفایت کند. بلکه روش کتاب بیان تاریخ به صورت تحلیلی است، یعنی در کنار توجه به جزئیات زمانی و مکانی و ... به چرایی و چگونگی وقوع آن حادثه هم به طور مفصل پرداخته است.

کتاب قصه دلبری، یک روایت صاف و ساده و روان است از زبان مرجان خانم، که آقا محمدحسین‌اش را روایت می‌کند. روایتی که ما را با آدمی آشنا می‌کند که دقیقا شبیه ماست؛ می‌خندد، عاشق می‌شود، خیلی وقت‌ها پول ندارد، هیات می‌رود، نذری‌های روضه را برای مرجان خانم، همراهش می‌آورد، چشم در چشم وهابی‌ها روضه می‌خوانَد و حتی مو می‌کارد اما مقصود را فراموش نمی‌کند و آخر سر شهید می‌شود!

حنانه سالمی

کتاب «صلح امام حسن؛ پرشکوه‌ترین نرمش قهرمانانه‌ی تاریخ» از سوی انتشارات انقلاب اسلامی منتشر شد. اصل این کتاب با عنوان «صلح الحسن» تألیف عالم جلیل‌القدر "شیخ راضی آل‌یاسین" از علمای حوزه‌ی نجف بوده است که در سال ۱۳۴۸ شمسی توسط حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سن سی سالگی ترجمه شده است.

روز شنبه ۱۱ خردادماه ۹۸، خانم زینب مولایی نویسنده‌ی کتاب «دلتنگ نباش!» - کتاب شرح زندگی شهید مدافع حرم روح‌الله قربانی - به همراه سرکار خانم زینب عبد فروتن، همسر شهید قربانی، با رهبر انقلاب دیداری کوتاه داشتند.
رهبر انقلاب در جریان این دیدار، از کتاب «دلتنگ نباش!» و قلم نگارنده، تقدیر و در ضمن گفتگو با همسر شهید از وی تجلیل کردند.

کتاب دلتنگ نباش چهاردهمین جلد از مجموعه مدافعان حرم در انتشارات روایت فتح است که چاپ نخست این کتاب در سال ۹۷ با قلم زینب مولایی روانه بازار کتاب شد.

در این کتاب، مجموعه‌ای از مقالات آوینی در پاسخ به شبهه‌سازی‌های روشن‌فکرانِ غرب‌زده‌ی ایرانی در مواجهه با انقلاب نوپای اسلامی جمع‌آوری شده که شهید، آن‌ها را طی سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۶۹ و در ماهنامه سوره به چاپ رسانده.

وقتی کتاب «سربلند» را تمام می­کنی، به این نتیجه می­رسی که محسن انگار آدمی بود که حواسش جمع خیلی از چیزهای دور و بر ما بود. چیزهایی که ما به آن­ها توجه نمی­کنیم یا انجام بعضی از کارها را در شأن خودمان نمی­دانیم؛ ولی احساس می­کنم، معادله شهادت، طور دیگری است. انگار خدا به همین کارهای ساده بیشتر از کارهای مهم اهمیت می­دهد.

«روزهای پیام­بری» در مورد زندگی یک پیام‌­رسان است؛ اما نه یک پیام­‌رسان معمولی. بَل پیام­‌رسانی که وظیفه رساندن پیام شهادت رزمندگان را به خانواده‌هایشان دارد. پیام‌­رسانی که وقتی به خانه شهید می‌رود و زنگ می‌زند نمی‌داند که قرار است چه کسی پشت درب بیاید و خبر را به او بدهد.

در میانه‌ی روایت‌های مغشوش پیدا می‌شوند کتاب‌هایی خواندنی که می‌کوشند مشروطه را درست روایت کنند. «حکایت پای دار» یکی از این آثار است. کتابی کم‌حجم که داستان زندگی شیخ‌فضل‌الله را بازخوانی و آرای او درباره مشروطه را روایت می‌کند. این کتاب اثری دلنشین است که بدون اطناب و زیاده‌گویی، لُب کلام را درباره شیخ شهید مشروطه بیان می‌کند و در برابر موج تحریف و تنقیص او می‌ایستد.
محمدصالح سلطانی

کتاب «زندگی اینجاست» به وجود نازنین امام رضا (ع) اشاره دارد. اما واقعیت این است که مسئله این کتاب یک سبک زندگی است که به جا و مکان خاصی مرتبط نیست.

از رهگذر دوره‌ی سخت امامت حضرت سیّدالسّاجدین (علیه السّلام)، عاشورا در تاریخ ماندگار شد و حماسه و حرکت حسینی که در کربلا به خاک و خون کشیده شد، به نهضت حسینی تبدیل گردید. امّا متأسّفانه این حرکت سیاسی از سوی جامعه‌ی اسلامی به درستی شناخته نشد.

ماجرای رویایی که مادر شهید را در شب عاشورا شفا داد
این کتاب حاوی لحظاتی ماندگار از زندگی یک مادر شهید است که قسمتی از آن در ادامه می آید:

ورق می‌زنم تا از آ سِد مرتضی بپرسم از روزگار، از آدم‌ها، از ناجوان‌مردی‌هایی که جوان‌مردی چون امام حسین (ع) را تنها می‌گذارند و سید آه می‌کِشد: «آه! آه از شفقی که روز را به شب می‌رسانَد و آه از دهر آن‌گاه که بر مُرادِ سِفلگان می‌چرخد!» «آه از این دل‌سنگی که ما را صُمٌ بُکم می‌خواهد؛ آه از این دل‌سنگی!»

«اعترافات کاتب کشته‌شده» قصه جوانی است که پدرش روزی کاتب اعظم دربار معاویه بوده و حالا او در پیش از ظهر عاشورا در خیمه‌ای است که کاتبانش گزارش جنگ را برای یزید مکتوب می‌کنند.

محمدصالح سلطانی

در آستانه‌ی ماه محرم، کتاب «چهار گفتار» رهبر انقلاب اسلامی در تبیین زمینه‌ها، علل و آثار حادثه‌ی عاشورا منتشر شد.
این کتاب که تازه‌ترین محصول انتشارات انقلاب اسلامی است شامل چهار سخنرانی حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای است که با توجه به موضوع مشترک تمامی آن‌ها یعنی تحلیل زمینه‌ها و عوامل مؤثر در بروز حادثه‌ی عاشورای سال ۶۱ قمری اینک به صورت مجموعه‌ای منتشر شده است. این گفتارها که در سال‌های ۷۱، ۷۴، ۷۵ و ۷۷ ایراد شده است.

از ویژگی‌های کتاب این است که علاوه‌بر ویژگی‌های مهارتی، کاربرد آن در سخنان رهبر انقلاب به صورت مصداقی نشان داده شده است. کتاب دستینه‌ای راه‌گشا برای جوانان دانشجو و فعالان سیاسی است و این‌قدر کاربردی هست که می‌شود از روی دسته‌بندی آن، تحلیل‌های سیاسی رایج و مرسوم را نقد کرد.

آن‌چه در حادثه‌ی عاشورا سال ۶۱ قمری بازتاب بیشتری در منابع عاشوراپژوهی داشته است، پرداختن به قیام حضرت امام حسین‌(علیه‌السلام)، با تکیه بر خود واقعه و منفک از سیر تاریخی حادثه بوده‌است و به همین دلیل طبعا کاستی‌هایی را در خود داشته است. با عنایت به همین مسئله آیت‌الله‌ خامنه‌‌ای با نگاهی نو بر تاریخ صدر اسلام و براساس بررسی سیر تاریخی حوادث، واقعه‌ی عاشورا را واکاوی نموده و هدف قیام سیدالشهدا(علیه‌السلام) را در راستای نهضت نبوی تبیین می‌نماید

کتاب «همرزمان حسین(علیه السلام)» مجموعه‌ سخنرانی‌های حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سال ۱۳۵۱ در هیئت انصارالحسین(علیه‌السّلام) تهران است که به تحلیل رسالت و مبارزات سیاسی ائمّه(علیهم‌السّلام) می‌پردازد.
این کتاب مشتمل بر ۱۰ سخنرانی رهبر انقلاب در ماه محرّم سال ۵۱ است. ایشان بین سالهای ۴۶ تا ۵۵ به طور متناوب در مناسبتهای مذهبی به تهران مسافرت میکردند و در جلسات مختلف به ایراد سخن میپرداخته‌اند.

«درگاه این خانه بوسیدنی است» ریتم تندی دارد و نویسنده توانسته به خوبی، با ظرافت و زیرکی از عناصر ادبی جهت خلق این اثر نهایت استفاده را ببرد. کتاب به‌­صورت غیرخطی روایت می­­‌شود؛ به‌­عبارتی این اثر از خاطراتی مستند که همراه با برش‌های زمانی است تشکیل شده است. یکی از نکات مثبت این کتاب این است که ردپای خاصی از نویسنده در دل کتاب مشاهده نمی­‌شود. زاویه دید کتاب به‌­صورت اول شخص است و مادر شهیدان، جهان داستان کتاب را برای ما روایت می‌کند.

جملات کتاب، کوتاه است و آهنگین و موزون؛ انگار که مثلا نشسته‌ای پای یک شعر بلند اما با عطر گرم و شیرین سفرنامه! سفرنامه‌ای که با نقب زدن به شهر مادری نویسنده یعنی «بم»، روزهایی از گذشته‌ی خانوادگی‌ای را که نشانه‌هایی از موضوع خدا و حج و کعبه و قربانی و سوغاتی‌ها دارد برایمان مرور می‌کند؛ تا اشتیاق به خدا و طوافِ دور کعبه، یا همان به قول آقای نویسنده، «خال سیاه عربی»، در درون ما شعله بکشد.

شهید مطهری در کتاب «جاذبه و دافعه علی‌ علیه‌السلام»، برای ما، برخی ابعاد شخصیتی امام علی‌ علیه‌السلام را به تصویر می‌کشد و به یادمان می‌آوَرَد که چطور باید ایشان را به الگویی در زندگی فردی و اجتماعی قرار دهیم.

این کتاب شامل گزیده بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در بزرگداشت مقام جانباز و نیز اشعار بیش از شصت شاعر ایرانی از جمله: رضا اسماعیلی، علی انسانی، میلاد عرفان‌پور، علیرضا قزوه، ولی الله کلامی زنجانی، مصطفی محدثی خراسانی است که در پاسخ به مطروحه‌ی رهبر انقلاب و در پاسداشت مقام جانباز سروده شده است.

گفتن این‌که تاریخ ۲۵۰ ساله‌ی اهل بیت(ع) حکایت درخشش نوری واحد است، به زبان، ساده است اما نشان‌دادن آن با جزئیات و در قالب بیش از چهار هزار صفحه کتاب و ذیل سرفصل‌های مختلف و با بهره‌گیری از منابع متعدد، کار دشواری است که مجموعه‌ی ۱۴ جلدی اعلام‌الهدایة از عهده‌ی آن برآمده است.

این دو نوشته، گویا، پرسوز، دردمندانه و هنرمندانه است. دست این عزیزان درد نکند که درد دل غریبانه‌ی یک شهر، بلکه یک ملت را چنین پرمهر و دلسوز، روایت می کنند - تاریخ ما بعدها نه فقط خرمشهر و جوانها و پدر و مادرهای مقاوم آن را، که این دلها و وجدان های بیدار و حق جو و حق گو را نیز، ستایش خواهد کرد که نگذاشتند قصه‌ی جهادی به آن عظمت در لا بلای یاوه گوئیها و هرزه درائیهای زمانه گم شود. درود بر بهبودی‌ها و سرهنگیها ..

پا به پای باران اثر هدایت‌الله بهبودی و مرتضی سرهنگی گزارشی از سفر این دو نویسنده به مناطق جنگی در سال‌های ۶۷ و ۶۸ است که به توصیف حال‌وهوای روزهای بعد از جنگ پرداخته‌اند.

جلال پس از یک سیر طولانی در مکاتب مختلف فکری، سرانجام در «خسی در میقات» آرام می‌گیرد و کشتی طوفان‌زده‌ی خود را در ساحل امن سرزمین وحی به قرار می‌رساند. از این منظر اگر نگاه کنیم، «خسی در میقات» نه فقط یک سفرنامه که یک مانیفست است؛ بیانیه‌ی هنرمندانه‌ی مردی که اسلام خود را در پناه کعبه، باز می‌یابد.

نوشتن داستانی که مخاطب، آخرش را می‌داند کار آسانی نیست. و اینجاست که کرمیار با نگاه درست به عاشورا و استفاده از عنصر «رمانس» به خوبی بهره‌گرفته است.

«آفتاب در مصاف» در مدت کوتاهی بعد از انتشار سه بار تجدید چاپ شد و با استقبال خوب مخاطبان معارف عاشورایی مواجه شد. این کتاب در شش فصل «کلیات»، «امام حسین علیه‌السلام»، «عاشورا»، «یاران عاشورا»، «دشمنان عاشورا» و «زیارات و ادعیه» گردآوری شده است.

«مدح خورشید» که در آستانه ایام رحلت امام خمینی(ره) روانه کتابفروشی‌ها شده است، شامل بیان خاطرات و تبیین مصادیق بارزی از سیره و رفتار امام خمینی(ره) است. این خاطرات که برخی از آن‌ها تاکنون انتشار عمومی نیافته است، خاطرات ایام ریاست جمهوری آیت‌الله خامنه‌ای را هم شامل می‌شود.

آنچه پیش رو دارید مجموعه‌ای است از پندها و نصایح رهبر انقلاب به زوج‌های جوانی که توفیق یافته‌اند پیوند زناشویی خود را با آهنگ کلام ایشان هماهنگ کنند و در آغاز زندگی از سرچشمه فیض و حکمت آن عالم عارف بهره گیرند

سید ناصر حسینی‌پور کتاب «پایی که جا ماند» را به ولید فرحان، شکنجه‌گری که از هیچ فرصتی برای آزار و اذیت او غافل نمی‌ماند تقدیم کرده. شکنجه‌گری که او را مجبور به دویدن بر روی یک پا می‌کند، او را مجبور به ساعت‌ها خیره شدن به آفتاب می‌کند و برای بیرون کشیدن اطلاعات از ناصر با کابل به جان او می‌افتد.

این کتاب که در واقع مقاله مبسوط دکتر موسی نجفی در خصوص بیداری اسلامی است، یکی از تازه‌ترین محصولات موسسه انقلاب اسلامی محسوب می‌شود که توسط انتشارات «نهضت نرم‌افزاری» روانه بازار شده است. نویسنده کتاب در مقدمه کتاب نوشته است: بیداری اسلامی به شکل یک نظریه منسجم و علمی در اندیشه‌ی سیاسی آیت الله خامنه‌ای موضوع این تحقیق است.

این کتاب به همت موسسه انقلاب اسلامی در 3 بخش اصلی و 19 فصل به بررسی مسائل مختلف حوزه بیداری اسلامی از بیانات حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) پرداخته است. از موضوعات این کتاب می‌توان به درآمدی بر بیداری اسلامی در کشورهای عربی، تاثیر انقلاب اسلامی در بیداری اسلامی، آسیب‌شناسی پیش روی بیداری اسلامی اشاره کرد.